Bachgen Llwm (Leycesteria Formosa)
Bachgen Llwm (Leycesteria Formosa)
Mae’r Bachgen Llwm neu Wyddfid yr Himalaya yn rhywogaeth boblogaidd mewn gerddi, ond mewn sawl ardal, mae wedi lledu i'r 'gwyllt'. Mae'n rhywogaeth estron goresgynnol (RhEG) yn y Deyrnas Gyfunol, sy'n golygu ei bod yn trechu ac yn dadleoli’r llystyfiant brodorol, sy'n werthfawr i fywyd gwyllt brodorol y gwledydd hyn. Gellir gweld y Bachgn Llwm ar hyd rhai o lwybrau Llwybr Mawr Morgannwg, yng nghanol deheudir Cymru. Gellir dod o hyd i’r Brawd Llwm mewn ardaloedd o brysgwydd a choedwig gysgodol. Mae'r coesynnau'n wyrdd/coch, sy'n debyg i Glymog Japan. Mae'r blodau coch tywyll yn hongian am i lawr gyda blodau gwyn yn y gwaelod, sy'n debyg i gôn sydd ben i waered.
Y broblem
- Ystyrir y Brawd Llwm yn llai o broblem na rhywogaethau estron goresgynnol eraill megis y Ffromlys Chwarennog, gan nad ydynt yn lledaenu mor gyflym.
- Mae'r planhigyn ei hun yn tyfu’n fwy na rhywogaethau o blanhigion brodorol a’u hatal nhw rhag tyfu.
- Mae'r blodau'n arbennig o ddeniadol i wenyn, gan beri iddynt beillio'r rhywogaeth ymledol ar draul rhywogaethau brodorol y gwledydd hyn.
- Mae'r aeron yn ddeniadol i adar, gan beri iddynt wasgaru hadau'r planhigyn dros bellteroedd maith trwy eu carthion.
Yr Ateb
- Lle mae’r Brawd Llwm wedi lledaenu i’r ‘gwyllt' argymhellir ei fod yn cael ei dynnu oddi yno.
- Gellir cloddio'r planhigyn a’i dynnu ar unrhyw adeg o'r flwyddyn.
- Fel arall, torrwch ef i lawr a phaentio'r stwmp i atal twf newydd.
Prosiect Llwybr Mawr Morgannwg